Boek: Black Metal - Beyond the Darkness

Er zijn inmiddels redelijk wat serieuze boeken over black metal verschenen. Niet allemaal zijn ze altijd even goed onthaald. Het fotoboek dat fotograaf Peter Beste in 2008 uitbracht wordt nog altijd gezien als een monument, terwijl Lords of Chaos van Michael Moynihan nogal eens neergesabeld werd.

Maar sindsdien zijn er meer interessante uitgaves verschenen. Een daarvan is het boek Black Metal – Beyond the Darkness. Volgens de tekst op de achterzijde wordt er geprobeerd om eens verder te kijken dan de inmiddels overbekende gebeurtenissen in Noorwegen van begin jaren ’90, want daar zouden we inmiddels meer dan genoeg over hebben gehoord en black metal is volgens de auteurs zoveel meer dan dat.

In het boek heeft een aantal schrijvers de mogelijkheid gekregen om een essay te schrijven over een bepaald aspect van het genre. Opvallend is dat er direct begonnen wordt met de zoveelste herhaling van juist die Noorse gebeurtenissen uit de jaren ’90, maar daarna is er al vrij snel ruimte voor meer.

Jammer is dat dat ‘meer’ in eerste instantie lijkt te bestaan uit aandacht voor de Amerikaanse black metal. Het lijkt er dan ook al snel op dat het boek voornamelijk bedoeld is om de Amerikaanse black metal-scene een steuntje in de rug te geven.  

Gelukkig gaat het boek wel verder dan dat, hoewel die Amerikaanse invalshoek wel redelijk constant aanwezig blijft. De laatste tijd is een meer theoretische benadering van black metal populair geworden en dat is dan ook de richting waarin de essays in het boek zich begeven. Op een redelijk intelligente manier worden er verschillende aspecten van de black metal onderzocht en beschouwd. Daarnaast krijgen diverse personen flink de ruimte om hun kennis van de black te delen.

Helaas blijkt ook hier weer de Amerikaanse invalshoek. In Europa is de zogenoemde orthodoxe black metal sfeerbepalend, terwijl Amerika het meer moet hebben van bands als Wolfs in the Throne Room en suïcidale metal. De orthodoxe black wordt in het boek vrijwel volledig genegeerd. Dat is allemaal leuk en aardig, maar daarmee zegt het boek weinig over de breedte van het genre. Het negeert zelfs de kern ervan.

En dat is meteen het grootste kritiekpunt op dit boek. Black metal – Beyond the Darkness lijkt bedoeld te zijn om op de een of andere manier begrip en respect te kweken voor black metal. Alsof daar behoefte aan is! De essays zijn best, of soms zelfs heel interessant om te lezen, maar missen juist de scherpte en het provocerende dat black metal black maakt. Het boek lijkt het genre te willen bagatelliseren. 

Is het dan allemaal flut? Nee. Zeker niet. Zoals al eerder gezegd: de teksten van het boek zijn van een flink niveau. Die theoretische benadering is soms storend, maar het biedt in ieder geval een nieuwe invalshoek. Daarnaast is de presentatie van het boek prima. Het is mooi ingenaaid, terwijl het tegelijkertijd de klassieke underground-tijdschrift-stijl weet na te bootsen. Bovendien is de prijs heel redelijk.  

Kopen dus? Ja, zou ik zeggen. Voor een ruime twee tientjes schaf je een boek aan waarmee je je uren bezig kunt houden. Ergernissen zijn er soms, maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door de rest.